مسوولان براي بازگرداندن سرمايه هاي ملي چه كردند
فرجام داستان الواح ايراني در شيكاگو

چندين ماه از موضوع حراج كتيبه ها و الواح تاريخي ايران كه ميراث ارزشمند فرهنگ ملت ماست به نفع كشته شدگان صهيونيست مي گذرد ولي ظاهراً هيچگونه اقدامي از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري صورت نگرفت.
حال سوال اينجاست كه چرا اين سازمان براي بازگرداندن اين الواح به كشور تلاش نمي كند؟ چرا اين سازمان كه متولي حراست از ميراث فرهنگي و تاريخي كشور است در انجام وظايف خود كوتاهي كرده و آن را به سازمانهاي ديگر واگذار مي كند؟
از سال هاي 1923 الي 1933 ميلادي حدود 30 هزار لوح در مدت 10 سال در تخت جمشيد كشف شد كه به دوران داريوش اول هخامنشي 400 تا 500 سال قبل از ميلاد مسيح تعلق دارد و نوشته هاي بر روي آن نيز به خط ميخي عيلامي بوده است.
به طور كلي اين الواح به 2 دسته عمومي و سلطنتي تقسيم مي شوند. بخش عمومي كه تعداد زيادي از لوح ها را شامل مي شود به موضوعاتي چون داد وستدهاي تجاري،‌ جيره روزانه كارگران، ‌مليت هر كارگر و مشخصات او و محل زندگي اش مي پردازد.
اين الواح بطور واضح نشان مي دهند كه ساخت و ساز در تخت جمشيد، بر اساس نظام برده داري نبوده و هر كارگري به ازاي كارش مزد مي گرفته است. بر روي الواح سلطنتي به غير از متن رسمي و اداري ،‌مهر و نقوش سلطنتي وجود دارد و روي برخي از آنها صحنه هاي شكار و تصاوير بعضي اسطوره ها حك شده است.
اين كتيبه ها توسط گروه "ارنست هرتسفلد" آمريكايي آلماني الاصل كشف شد و براي مطالعه بيشتر به موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو منتقل شد.
در سال 1326 (1948 ميلادي ) زمان سلطنت محمدرضا پهلوي 179 لوح و 30 هزار خرده لوح در سال 1329 و بعد از انقلاب هم در سال 1383 300 لوح ديگر به ايران برگردانده شد.
بنا به گزارش "گيل استاين"، مدير موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو ،‌تعيين تعداد دقيق اين الواح و كتيبه ها بعلت خرد شدن آنها كار مشكلي است اما با تخمين آنها حدود 3000 لوح كامل و تعداد بسيار زيادي خرده هاي الواح در اختيار دانشگاه شيكاگو مي باشد.
زمان بازپس گيري اين الواح نيز صورتجلسه اي ميان سازمان ميراث فرهنگي و دانشگاه شيكاگو به امضا رسيد كه بر اساس آن اين دانشگاه متعهد شد طي يكسال جدول زماني بقيه الواح را به ايران ارسال نمايد. اما ظاهرا اين اقدام صورت نمي گيرد و با پيگيري سازمان ميراث فرهنگي اين دانشگاه تاكيد مي كند كه اين كتيبه ها بصورت امانت در نزد آنهاست و به محض آماده شدن شرايط قانوني آن بازگردانده خواهد شد.
اما به يكباره خبري منتشر مي شود كه اين الواح و كتيبه ها بر اساس حكم يك دادگاه محلي به نفع كشته شدگان اسرائيلي به حراج گذاشته شود.
در تاريخ 4 سپتامبر 1997 ميلادي يك فلسطيني در يك حمله، فروشگاه يهودا را كه يكي از مراكز اصلي در بيت المقدس و محل تجمع تعدادي از يهوديان است منفجر كرد كه طي آن تعداد زيادي از اسرائيلي ها كشته شدند. گروه حماس مسئوليت اين بمب گذاري را بعهده گرفت.
تعدادي از كساني كه از آن حادثه جان سالم به در بردند گردشگران آمريكايي بودند كه در پي بازگشت به كشور خود عليه دولت ايران به سبب حمايت هاي همه جانبه از حماس به دادگاه فدرال شكايت كردند. آنها ادعا كردند كه حماس توسط دولت ايران حمايت مالي مي شده و بنابراين ايران نيز مسئول انفجار آن سال در بيت المقدس به شمار مي آيد.
قاضي آن زمان اين ادعا را قبول و ايران را به پرداخت سالانه بين 50 تا 100 ميليون دلار در سال به سازمان هاي تروريستي از جمله حماس متهم كرد و بر اساس حكم اين دادگاه ايران مي بايست مبلغ 5/423 ميليون دلار غرامت به شاكيان پرداخت نمايد. لذا قرار شد اين پول از طريق فروش و حراج سرمايه هاي ايران از جمله اين كتيبه ها كه به صورت امانت در دانشگاه شيكاگو نگهداري مي شود به مدعيان پرداخت گردد.
هر چند دانشگاه شيكاگو با انتقاد به قانوني كه بر اساس آن نمي توان كشورها را به راحتي افراد عادي به دادگاه كشانده و مجازات كرد ، تلاش كرد از طرف ايران از حق اين كشور دفاع كند وليكن مسئولين ذي ربط كه مي بايست اقدامات و پيگيري هاي لازم را انجام دهند تا چه اندازه توانستند از حقوق كشورمان دفاع كنند؟
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري چگونه مي تواند به دانشگاه شيكاگو كه براي بازگشت اين آثار مهلت سه ساله تعيين كرد با 71 سال خلف وعده اعتماد و آن را حافظ منافع ايران در آمريكا بداند و با اطمينان از برگشت الواح نه تنها اقدامي نكند بلكه مردم را نيز از واقعيت منحرف كند؟ 


طاهره پوراردشير

يزدفردا 

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا